Szarlotka z karmelizowanymi jabłkami

Szarlotka idealna :-) Ciasto ? rozpływające się w ustach, kruche i delikatne, nie za słodkie. Jabłka ? pyszne i soczyste podsmażone na karmelizowanym cukrze. Starając się dopracować przepis upiekłam ostatnio kilka takich szarlotek ? z różną ilością jabłek, z podpiekanym spodem, w prostokątnej formie? Dzisiejszy przepis to wynik tych eksperymentów, jest najlepszy i mam nadzieję, że Wam również przypadnie do gustu. Nie ma potrzeby podpiekania spodu, wszystko pieczemy razem. Używamy wysokiej formy, najlepiej prostokątnej. Na uwagę zasługuje samo ciasto ? oczywiście bez proszku do pieczenia, bez dodatku jajek, ale za to z dodatkiem? smalcu :-) Spodobał mi się ten pomysł odkąd zauważyłam, że poprawia on strukturę ciasta kruchego. Tak jak masło daje mu kruchość, tak smalec (lub margaryna jeśli jej używamy w kuchni), sprawiają, że ciasto jest jakby warstwowe, podobnie jak w cieście francuskim (ostatnio testuję w ten sposób również tarty wytrawne).

Szarlotka zaraz po upieczeniu potrzebuje trochę czasu aby ostygnąć i ?stężeć?, choć ? muszę się przyznać ? ja kroję ją już po 10 minutach po wyjęciu z piekarnika :-) Nie ukroimy wtedy co prawda równego kawałka ale taka porcja szarlotki ?na gorąco? jest przecież najlepsza!

Ciasto:

? 3 szklanki mąki pszennej tortowej
? 4 łyżki cukru
? szczypta soli, około 1/3 łyżeczki
? 200 g masła, zimnego
? 90 g smalcu lub margaryny, zimnych
? 2 - 3 łyżki zimnej wody

1 szklanka - 250 ml


Karmelizowane jabłka:

? 1,5 kg - 1,8 kg jabłek (najlepiej typowych na szarlotkę, czyli twardych, np. szara reneta, antonówka, twarde papierówki, Granny Smith)
? około 1/2 szklanki cukru (lub mniej do smaku, zależnie od tego jak kwaśne są jabłka - najlepiej je spróbować)
? sok z 1 cytryny
? 1 pełna łyżeczka cynamonu
? 2 łyżki cukru wanilinowego lub z prawdziwą wanilią
? 2 łyżeczki ekstraktu z wanilii (opcjonalnie)
? 1 opakowanie budyniu wanilinowego - 35 g (możemy pominąć, w zamian dodać mąkę ziemniaczaną)

Prostokątna wysoka forma do pieczenia o wymiarach około 20 x 30 cm lub okrągła o średnicy 27 - 30 cm. Ewentualnie wysoka forma rozszerzająca się ku górze (jak na pie) o średnicy dna 26 cm.

Przygotowanie:

• Ciasto: Mąkę przesiać do miski, dodać cukier, sól i pokrojone w kosteczkę masło oraz smalec lub margarynę. Zmiksować mikserem przez około 30 sekund aż powstaną drobne okruszki ciasta (lub rozcierać wszystko palcami). Dodać wodę i jeszcze przez chwilkę miksować lub zagniatać ręką, aż ciasto zacznie łączyć się w większe kawałki. Złączyć je wszystkie w jednolitą kulę. Rozpłaszczyć na placek i wstawić do lodówki na około 1 godzinę. Formę do pieczenia posmarować grubo masłem.
• Ciasto podzielić na 2 części. Pierwszą z nich rozwałkować na placek podsypując mąką i oprószając mąką wałek. Ciasto może się rwać. Ciastem wyłożyć spód i boki (na około 2 - 3 cm) formy. Brakujące miejsca można wylepić palcami. Wstawić do lodówki.
• Drugą część ciasta również rozwałkować na placek o wymiarach formy, najlepiej bezpośrednio na papierze do pieczenia oprószonym mąką. Wyciąć otwory w cieście. Aby ułatwić sobie zadanie można ciasta nie rozwałkowywać, tylko zetrzeć na tarce bezpośrednio nad jabłkami w formie. Ciasto włożyć do lodówki.
• Przygotować 
• jabłka: obrać, pokroić na ćwiartki, wyciąć gniazda nasienne. Pokroić na kawałki. Piekarnik nagrzać do 190 stopni.
• Na bardzo dużą patelnię lub do dużego, szerokiego garnka wsypać cukier i wlać sok z cytryny, mieszać aż cukier się rozpuści. Następnie nie mieszając podgrzewać syrop na większym ogniu przez około minutę lub do czasu aż zacznie się brązowić (uwaga: syrop będzie bulgotał i będzie bardzo gorący!).
• Wówczas wsypać jabłka i podgrzewać przez chwilę, a następnie poruszać patelnią lub garnkiem energicznymi ruchami tak aby jabłka nie przywarły do dna. Smażyć dalej przez minutę, następnie zamieszać, dodać cynamon, cukier wanilinowy, ekstrakt z wanilii i smażyć przez około 5 minut (jeśli chcemy aby w szarlotce były kawałki jabłek) lub dłużej, aż jabłka zaczną się rozpadać (jeśli chcemy aby w szarlotce był sam mus jabłkowy). Odstawić z ognia i wsypać budyń, wymieszać.
• Wyjąć formę z ciastem, włożyć jabłka, docisnąć. Nakryć krążkiem z ciasta lub zetrzeć na tarce ciasto bezpośrednio na jabłka (z tartymi jabłkami szarlotka będzie się lepiej kroiła). Wstawić do piekarnika i piec przez 1 godzinę w 190 stopniach C w środkowej części piekarnika. Jeśli pod koniec pieczenia wierzch będzie już zrumieniony, nakryć go folią aluminiową. Następnie zmniejszyć temperaturę do 180 stopni i piec jeszcze przez 1/2 godziny, ustawiając kratkę z ciastem o półkę niżej w piekarniku (tak aby spód się zrumienił). Wyjąć z piekarnika i ostudzić przed pokrojeniem. Posypać cukrem pudrem i podawać np. z lodami.